Pakketkluizen: Poolse logica, Nederlandse illusies
In dit artikel:
In Polen vormen pakketkluizen al lang een vaste infrastructuur: ongeveer 25.000 lockers staan bij supermarkten, wooncomplexen en drukke punten. InPost, opgericht en geleid door Rafal Brzoska, zette vanaf 2009 massaal kluizen neer vanuit de overtuiging dat thuisbezorging duur, inefficiënt en vaak mislukte. Die aanpak werd in Polen een groot succes.
Nu wil InPost hetzelfde in Nederland proberen. Brzoska ziet de hoge bevolkingsdichtheid hier als ideaal, maar benadrukt dat het bedrijf de hele logistieke keten moet beheersen om te slagen. In het Verenigd Koninkrijk lukte dat snel via de overname van Menzies, waarmee InPost nationaal bereik en controle over express- en distributielijnen kreeg en next-day locker-services kon uitrollen. In Nederland is die route lastig: marktspelers als PostNL en DHL domineren en strategische overnames zijn lastiger te realiseren.
Feitelijk bestaat de noodzaak voor een lockerrevolutie in Nederland echter uit vraagtekens. Er zijn al meer dan tienduizend afhaalpunten en pakketkluizen, en consumenten halen hun gedrag nauwelijks aangepast — ruim 90 procent laat nog steeds thuis bezorgen. Tegelijk wordt thuisbezorging groener (vanaf 2025 rijden bezorgers vaak zero-emissie) en onderzoek suggereert dat online bestellen soms milieuvriendelijker is dan zelf naar de winkel rijden. Bovendien zorgt het gebruik van afhaalpunten vaak juist voor extra autoverkeer; 60 procent van Europese klanten rijdt naar afhaalpunten, terwijl bezorgers hun routes voor de thuisbezorgingen blijven onderhouden. Grote of gekoelde zendingen passen niet in kluizen, en piekdrukte en achtergebleven pakketten maken lockers kostbaar.
Kansen bestaan wel in specifieke settings — kantoren, VvE’s of voor servicemonteurs — maar als antwoord op bezorgdrukte in woonwijken zijn kluizen volgens het artikel overschat. Gemeenten zijn terughoudend en grote vervoerders hechten aan direct klantcontact. InPost kan mogelijk groeien in Nederland, maar de Poolse lockerlogica botst op een complexere Nederlandse realiteit.